Barsakelmes
%20(1).jpg)
Инаугурациялық бағдарлама «Barsakelmes» жобасынан басталады, оның көзқарасы – тек кеңістіктік емес, уақыттық, яғни қазақ мәдениетінің көшпелі, перформатив сипатына негізделген. Жергілікті және аймақтық әртістер жасаған спектакльдер, концерттер, іс-шаралар мен бастамаларға негізделген бұл бірінші кезең ғимаратпен танысу мүмкіндігін ұсынады. Барсакелмес жергілікті суретшілермен, музыканттармен, ғалымдармен және сәулетшілермен, соның ішінде qazaqindie, Самраттама, Гүлнұр Мұқажанова және Дария Темірханмен диалог орната отырып құрылған.
Barsakelmes-тің қайнар нкүтесі - бұл бұрынғы Арал теңізіндегі арал, қазір географиялық жағынан да, тұжырым жағынан да Қазақстанның Арал өңіріндегі учаскесі. Бағдарлама музыкалық әннің Орталық Азиядағы дәстүрлі түрі - көне күй түріндегі Нұртол туралы мифті қайта түсіндіреді. Нұртол туралы мифте ежелгі бастау ғұрпының, ата-бабаларды еске алу рәсімінің немесе аруақтардың (рухтардың) жаңғырығы сақталған.
Ашылу бағдарламасы әртүрлі ақпарат құралдары – өнер, дыбыс, музыка, би – кең мағынада визуал мәдениет арқылы ата-бабалардың батасымен жаңа Целинный кеңістігін ғұрып тұрғысынан тазартуды көздейді. Бұл пәнаралық көзқарас Целинныйды қалау кеңістігі, өнер мен ойға пана ретінде танытады; енді проекция (кино) кеңістігі емес, керісінше өндіріс (перформанстар, көрмелер) және рефлексия кеңістігіне көбірек келеді.
Barsakelmes кезінде суретші суретші Гүлнұр Мұқажанова (1984 ж.т., Семей, Қазақстан) портал концепциясына негізделген жаңа өнер туындысын ұсынады. Орталық Азия мәдениетінде ата-баба аруақтары адамдардың үйінің, атап айтқанда, дәстүрлі киіз үйдің қаңқасының табалдырығын аттайды және үйге қонақ шақыру керек пе, соны шешеді деген тарихи наным болған. Әлгі үйде тұрғандарды ата-баба рухы бәле-жаладан сақтап, қорғаған. Жерге тұйықталу элементі ретінде портал біздің шығу тегімізді, туған жерімізді көрсететін кіреберіс ретінде әрекет етеді.
Шығармашылығы Barsakelmes жобасының бір бөлігі саналатын келесі суретші — Дәрия Темірхан «Ұйқыңды кім қорғайды» бейнежұмысын көпшілік назарына ұсынады. Туынды жыландар мен айдаһарлардың акварельдер сериясына, сондай-ақ су рухтары болған айдаһарлар аңызына негізделіп, көрермендерді Темірханның ассоциативті интерпретациясы идеялар арасында жаңа байланыстар тудыратын үзінділер әлеміне бастайды. Бейнежұмыс Орта 1-де Евгений Сидоркиннің сграффитосына проекцияланған.
Barsakelmes-ке қатысатын өнерпаздар қатарында қазақстандық музыкалық суретші әрі ақын Samrattama, сондай-ақ Balkhash Dreaming экспериментал ұжымының мүшелері: Dudeontheguitar, Steppe sons, lovozero және jeltoksan; қырғыз әншісі, әртүрлі әндердің авторы және дыбыс суретшісі Зере Асылбек пен фри-джаз бен импровизация саласында әлемге әйгілі вокалист Саадет Түркөз және Қазақстанның тәуелсіз музыкалық ұжымы qazaq indie бар.
Жобаның перформатив бөлігі 2025 жылдың 25 және 26 сәуірінде, сондай-ақ 10 және 24 мамырда өтеді.